Obalenie aksjomatu Fregego przez R. Suszko otwiera możliwość odróżnienia wartościowań logicznych od odwzorowań referencyjnych. Podążając tą drogą można wywnioskować, że każda logika, tzn. relacja inferencji spełniająca warunki Tarskiego, jest logicznie dwuwartościowa. Konstruując trójwartościową relację inferencji pokazujemy, że wprowadzenie pojęcia wielowartościowości logicznej jest nierozerwalnie związane z rewizją podstaw teorii konsekwencji logicznej.

The article points out the currently progressing integration of psychology, medicine, and ethics. The origins of this process can be discovered in progressing from narrow conceptions of etiology of an illness which are related to one factor only, and of human behaviour to conceptions of multidimensional man. They can also be discovered in the tendency to make ethics a science by implying from the knowledge of human nature a justification for norms of human behaviour. The concept of mental health is (...) a symbol of the integration of these disciplines. A model of psychoanalytical ethics, based on the primary value of the mental health, has been used by the author in order to show some coincidence of moral values and scientific description of laws governing the mental development of man. (shrink)

Celem artykułu jest pokazanie możliwości zastosowania J.M. Bocheńskiego koncepcji zabobonu filozoficznego (pogląd fałszywy stwarzający pozory prawdziwości) w analizie etycznych ocen i argumentacji. Dla osiągnięcia tego celu koncepcja Bocheńskiego jest najpierw omówiona, następnie wskazane są cechy myślenia etycznego sprzyjające jego podatności na zabobony filozoficzne oraz podjęty jest problem możliwości rozpoznawania i ograniczania zabobonów w refleksji nad moralnością.

Referential matrix semantics of R. W´ojcicki [5] and [4] is extended to cover the class of all structural propositional calculi.

Celem artykułu jest przedstawienie i analiza poglądów F.A. von Hayeka na temat moralności (zebranych z różnych jego dzieł) oraz wskazanie na ich znaczenie dla współczesnych dyskusji w filozofii politycznej, jak również w etyce. Warto podjąć ten temat z uwagi na potrzebę opracowania myśli aksjologicznej Hayeka, wybitnego myśliciela o poglądach mocno skrystalizowanych, spójnych i oryginalnych. Jego refleksje mają potencjał, aby wiele wnieść w debaty na temat wartości, są one jednak mało znane lub niesłusznie pomijane. W pierwszej części rozważań wyjaśniam, w jaki (...) sposób według Hayeka moralność wspiera wolność indywidualną, a więc wartość centralną w jego aksjologii: społeczeństwo jest wyposażone w moralność (obok prawa stanowionego) w celu zachowania porządku przy minimum stosowania przymusu (istota ładu wolnościowego). Rozdział drugi poświęcam omówieniu wyróżnionych przez Hayeka rodzajów moralności, wskazuję, w jaki sposób, wzajemnie się uzupełniając, konstytuują one tradycję moralną. Chodzi o zespoły zasad fundujących z jednej strony ład naturalny (jego normy odpowiadają instynktownym postawom słusznie dochodzącym do głosu w małych wspólnotach), z drugiej strony – tzw. ład rozszerzony (związane z nim normy nie są zgodne z instynktami, regulują współistnienie obcych sobie ludzi wchodzących w anonimowe relacje w obrębie dużych społeczności ludzkich). W rozdziale trzecim przedstawiam Hayeka poglądy w kwestii możliwości uzasadnienia norm tradycyjnej moralności. Chodzi zwłaszcza o rozwinięcie poglądu, że uznawanie zasad moralności jest kluczowe dla społeczeństwa wolnościowego, i to niezależnie od tego, czy mamy dla nich zadowalające racjonalne uzasadnienie. W końcowej części rozważań zasygnalizowane jest znaczenie Hayeka koncepcji moralności w zakresie nurtów myśli politycznej, z którymi Hayek jest wiązany (indywidualizm, liberalizm, konserwatyzm), jak również dla metaetyki (próba odtworzenia zasad konstytutywnych dla cywilizacji; głos w dyskusji między perspektywą bezstronną i stronniczą w etyce). (shrink)

Hermeneutyka Ramanudży (1075-1140?), indyjskiego filozofa i teologa, głównego teoretyka odłamu wedanty wiśisztadwajta, opiera się na intrygującym splocie interpretacji języka i rzeczywistości przezeń przedstawionej. W tym splocie kategorie ontologiczne wspierają interpretację treści indyjskiego objawienia (śruti), a samo objawienie jest jedynym nośnikiem prawdy o strukturze rzeczywistości transcendentnej oraz jej relacji do świata. Ramanudża jest hermeneutą, lecz jego hermeneutyka ma określony cel, to jest rozumienie i rozumiejącą interpretację objawienia, które pozwala urzeczywistnić najważniejszy cel ludzkiego życia, a mianowicie duchowe wyzwolenie. W odkrywaniu sensus spiritualis (...) indyjskiego objawienia Ramanudża operuje swoistą „ontologią rozumienia”, sterującą antycypacją i odkrywaniem tego sensu. (shrink)

Autorka analizuje, z punktu widzenia filozofii kultury, historyczną i współczesną kwestię relacji między religią a techniką. W wyniku tego filozoficznego namysłu stwierdza, że relacja ta może przyjmować cztery różne postaci. Zaprezentowana typologia relacji między religią a techniką staje się następnie narzędziem do znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy religie światowe w ich wymiarze światopoglądowym i instytucjonalnym mogą odnieść się w sposób konstruktywny (a nie wyłącznie pesymistyczno-krytyczny) do coraz bardziej skomplikowanych zagadnień cywilizacyjnych z przełomu XX i XXI wieku.

Popperowskie poglądy na temat języka i jego funkcji, omawiane w książce zatytułowanej Wiedza a zagadnienie ciała i umysłu, są integralnie powiązane z jego teorią trzech światów. Zamierzam przedstawić podstawowe idee tej teorii, koncentrując się w szczególności na Popperowskiej koncepcji tzw. trzeciego świata i fundamentalnej roli języka w procesie tworzenia tego świata. W wyżej wspomnianej książce Popper opisuje swoją teorię trzech światów z perspektywy historycznej i porównuje tę teorię z koncepcjami Platona, Bolzano i Fregego. Wspominając Leibniza, jako swojego poprzednika, Popper nie (...) przeprowadza jednak analizy Leibnizjańskiej koncepcji świata i języka. W artykule podjęto próbę połączenia teorii Poppera z poglądami Leibniza, a także wskazania na pewne podobieństwa i różnice pomiędzy nimi. (shrink)

Artykuł jest celnym przeglądem metod dowodzenia twierdzeń o stopniach maksymalności i rezultatów uzyskanych w tej dziedzinie do 1979 r.

Transmission of values is the most difficult task in the ethical education. The possible help in it can be provided by a programme of the regional education, which consists on showing to the students the existence of moral values in their small community. Such a programme should involve also many elements concerning history, tradition and specifics of the nowadays situation of a region in case.

Wielkie poselstwo cara Piotra I Aleksiejewicza Romanowa, czyli podróż dyplomatyczna do Europy Zachodniej, miało miejsce między 9/10 marca 1697 r. a 25 sierpnia 1698 r. Towarzyszyła mu szeroko zakrojona aktywność innych moskiewskich dyplomatów, jak np. Borysa Szeremietiewa. Już w marcu 1698 r. odwiedził Wiedeń, gdzie otrzymał listy polecające do Fryderyka Kazimierza Wolffa SJ, cesarskiego dyplomaty, wywodzącego się z Rzeczypospolitej, a konkretnie z senatorskiego rodu z województwa inflanckiego. Ojciec Wolff zalecał przyjęcie w Rzymie Szeremietiewa, rzekomo skłonnego do unii, przez jakiegoś jezuitę (...) znającego język słowiański. W ten sposób skrzyżowały się drogi moskiewskiego dyplomaty z ojcem Tomaszem Duninem Szpotem. Ten zostawił relację opisującą wizytę i audiencje Szeremietiewa w Rzymie, w których generał zakonu Tirso González de Santalla podsuwał moskiewskiemu dyplomacie jako dary polskie manuskrypty przygotowane przez Szpota na temat misji w Japonii czy postanowień soborów powszechnych Kościoła katolickiego. Relacja ta przedstawia również pobyt Piotra I w Wiedniu, podczas którego – dzięki możliwości porozumiewania się w języku polskim – pomiędzy ojcem Wolffem a carem wytworzyły się więzy szczególnej zażyłości. (shrink)

We define and investigate from a logical point of view a family of consequence relations defined in probabilistic terms. We call them relations of supporting, and write: |≈w where w is a probability function on a Boolean language. A |≈w B iff the fact that A is the case does not decrease a probability of being B the case. Finally, we examine the intersection of |≈w, for all w, and give some formal properties of it.

Identyfikacja z grupą etniczną lub narodową jest o tyle skomplikowanym zagadnieniem, że obejmuje szereg zjawisk decydujących o różnorodności kultur. Szczególnie istotny jest mechanizm oddzielający „swoich” od „obcych”, a więc konstytuujący wszelkie sfery aktywności, które z jednej strony są oczywistością kulturową, a z drugiej mogą być przyczyną wartościowania innych przez pryzmat tego, co jest możliwe do zaakceptowania. Stawiam tezę, że o tożsamości kulturowej decyduje ethnos, a dokładniej jego cztery elementy strukturalne : język, obyczaje, historia oraz religia. Stanowią one odrębne systemy, których (...) porządek wynika z korelacji zachodzących na poziomie interpretacyjnym. Szczególnie ważna w tej strukturze jest religia, która zabarwia emocjonalnie pozostałe elementy wierzeniami w istnienie rzeczywistości pozaempirycznej, a sądy i przekonania obowiązujące w grupie etnicznej lub narodowej czyni podstawowymi dla ukonkretnienia tożsamości kulturowej. (shrink)

Praca koncentruje się na aksjologicznym rozwoju człowieka w aspekcie psychologicz­nym. Przyjmuje się tu holistyczną opcję rozwo­ju i zgodnie z tą opcją dokonuje się opracowa­nia harmonijnego rozwoju Głównym przedmiotem rozważań jest najwyższy poziom rozwoju, który prowadzi do zharmonizowania wewnątrzosobowego i zintegrowania się ze środowiskiem. W podstawowym założeniu pracy przyjmuje się, że każdy człowiek posiada predyspozycje do integrowania siebie i doświadczania harmonii. Zakłada się też, iż nawet jednorazowe przeżycie harmonii uaktywnia w człowieku jego zdolność do budowania w sobie wyższego porządku. Przeżycie to (...) rozwija dążenie do kontemplacyjnego komunikowania się ze światem i jest zaczątkiem rozwoju bezinteresownej struktury człowieka. (shrink)

Michael Young, an anthropologist and Malinowski's authorized biographer, has selected the photographs based on one of Malinowski's unpublished studies of the region, and the plan of that abandoned project has helped structure this book.

Presents a history of ethnographic fieldwork in British anthropology from Tylor to Malinowski.

S76 1992 305.8—dc20 92-25829 "The Ethnographer's Magic: Fieldwork in British Anthropology from Tylor to Malinowski" was originally published in Observers Observed: Essays on Ethnographic Fieldwork (History of Anthropology Vol. ... Toward a History of the Interwar Years" was originally published in Selected Papers from the American Anthropologist, 1921-45, edited by George W . Stocking, Jr., pp.